En Sık Karşılaşılan Alerjenler ve Etkileri
Alerji vücudun, alerjen dediğimiz, polen ve toz gibi normalde zararlı olmayan maddelere karşı gösterdiği bir savunma tepkisidir.
Kişinin bağışıklık sistemi bir alerjine karşı antijen üretmeye başladığı zaman, artık o kişinin o maddeye karşı alerjisi olduğunu söyleyebiliriz.
Alerji, dünyada en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından birisidir. Her ırk, yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzeyde karşımıza çıkmaktadır. Ailesinde alerji öyküsü olanlarda alerjik reaksiyonlarla karşılaşma oranı daha yüksektir.
Alerjiler pek çok zaman öksürük, hapşırık, burun akıntısı gibi daha hafif seyreden belirtilere neden olurlar. Ancak anaflaksi dediğimiz, hayati tehlike yaratabilecek reaksiyonlarla karşılaşmak da olasıdır.
En sık karşılaşılan alerjenleri beş grup altında sınıflandırabiliriz.
1. Alerjik Besinler: En sık alerjiye neden olan besinler arasında şu yiyecek ve içecekleri sayabiliriz:
🔸yumurta
🔸yerfıstığı
🔸kabuklu deniz ürünleri
🔸buğday
🔸soya
🔸inek sütü
Alerjik besinler genellikle vücuda girdikten itibaren 30 dakika içinde belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Belirtiler hafif seyredebilir veya hayati risk içeren anaflaktik şoka kadar gidebilir.
Besin alerjilerinde en sık gözlemlenen belirtiler şöyle sıralanabilir:
🔸vücudun tek bir bölgesine odaklanmış veya tüm vücuda yayılan kaşıntı
🔸mide bulantısı ve kusma
🔸döküntü
Yüz, ağız, dil ve boğaz bölgesinde şişlik de, nadir olsa da gözlenebilmektedir. Bu belirti anaflaksi belirtisi olduğundan acilen hastaneye gidilmelidir.
2. Uçucu Alerjenler: Hava yolu ile vücudumuza giren ve sıklıkla alerjiye neden olan uçucu alerjenler ise şunlardır:
🔸çeşitli bitkilerin polenleri
🔸küf ve havada asılı kalan küf sporları
🔸toz akarları: toz ve yastık, halı, yatak gibi lifli ev eşyaları içinde yaşayan, gözle görmek için çok küçük olan, örümceğe benzeyen varlıklar
🔸evcil hayvanların tüyleri, derileri, tükürükleri ve idrarlarındaki bazı proteinler
🔸hamamböceklerinin dışkısı, yumurtaları, tükürükleri ve ölü vücut parçalarındaki bazı proteinler
Uçucu alerjenler çoğunlukla şu belirtilere neden olur:
🔸burun akıntısı, burun tıkanıklığı
🔸burunda kaşıntı
🔸hapşırık, öksürük
🔸gözlerde sulanma ve kaşıntı
🔸özellikle astımı olanlarda nefes darlığı
3. İlaçlar ve Kimyasallar
🔸penisilin gibi bazı antibiyotikler
🔸aspirin
🔸ibuprofen gibi bazı steroid olmayan anti-inflmatuarlar
🔸insülin
🔸bazı kemoterapi ilaçları
🔸bazı temizlik maddeleri
🔸bazı saç boyaları
İlaç ve kimyasallara karşı gelişen alerjilerde en sık karşılaşılan belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
🔸döküntü
🔸kaşıntı
🔸kurdeşen
🔸nefes darlığı
Yüz, ağız, dil ve boğaz bölgesinde şişlik de, nadir olsa da gözlenebilmektedir. Bu belirti anaflaksi belirtisi olduğundan acilen hastaneye gidilmelidir.
4. Zehirli hayvan sokması
En sık alerjik reaksiyona neden olan hayvanlar şunlardır:
🔸arılar
🔸eşek arıları
🔸yabani arılar
🔸ateş karıncaları
Bu hayvanların sokmasına karşı gelişebilen aşağıda sıralanmış olan alerjik reaksiyonlar anaflaksi belirtisidir ve zaman kaybetmeden hastaneye gidilmesi gerekmektedir.
🔸kurdeşen
🔸baş dönmesi
🔸nefes almada zorluk
🔸yutkunmada zorluk
🔸yüz, ağız, dil ve boğazda şişme
🔸kan basıncında düşüş
5. Lateks: eldiven, balon, lastik top ve kondom yapımında kullanılan bir madde
Lateks kaynaklı alerji belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
🔸lateks içeren maddenin değdiği cilt bölgesinde irritasyon
🔸burun akıntısı
🔸burunda kaşıntı
🔸nefes darlığı
Alerjen maddeye maruziyet arttıkça, alerjiye bağlı gelişen savunma tepkisi de daha şiddetli hale gelebilir.
Alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız alerji ve immünoloji konusunda uzman bir hekime gitmeniz gereklidir.
Doktor tıbbi öykünüzü aldıktan ve muayenenizi yaptıktan sonra alerjenin türünü netleştirmek için bazı testler isteyebilir.
#saglikcimnet #saglikcim #wholemedics #wholemedicscomtr #alerji #alerjenler #alerjiturleri #neleralerjiyenedenolur #nealerjiyapar #alerjiicinhangidoktor #alerjidoktoru #alerjibelirtileri #anaflaksi #anaflaktiksok